Podejmowanie prób jako strategia rozwoju: koncepcja 3NT i praktyka życia w złożonym świecie

W dynamicznym, nieprzewidywalnym i często brutalnie konkurencyjnym świecie – zarówno zawodowym, jak i prywatnym – coraz częściej pojawia się pytanie: jak działać, kiedy nic nie jest pewne? Jak budować firmę, karierę, relacje, własną tożsamość, kiedy wiele planów kończy się szybciej niż się zaczyna?

Na to pytanie odpowiada koncepcja 3NT – Nie, Nie, Nie, Tak, którą rozwijam od kilku lat w książce, podcastach i pracy z klientami. To nie tylko idea, ale model działania w warunkach niepewności i złożoności, który pomaga nie tylko przetrwać, ale również zbudować wiedzę, skuteczność i odporność.

1. Czym jest 3NT i dlaczego próby są ważniejsze niż plan

3NT to skrót od trzech słów: Nie. Nie. Nie. Tak.
To metafora trzech kolejnych prób, z których dopiero trzecia (czasem piąta, dziesiąta, pięćdziesiąta) daje efekt. Co ważne – każda wcześniejsza „porażka” nie była błędem. Była niezbędną częścią procesu poznawania rzeczywistości.

„Niepowodzenie to koszt pozyskania informacji z rzeczywistego świata.”

Model 3NT to rezygnacja z iluzji pierwszego strzału. Zastępujemy ją systemem działań eksperymentalnych, w których:

• formułujemy hipotezy (co może zadziałać),
• podejmujemy próbę,
• analizujemy wynik,
• modyfikujemy podejście,
• powtarzamy cykl.

To myślenie strategiczne i adaptacyjne, znane z naukowych metod badawczych i zarządzania projektami typu lean startup – zaadaptowane do świata realnego człowieka, który doświadcza życia codziennego.

2. Know-how nie rodzi się w głowie. Rodzi się w działaniu.

Jednym z najważniejszych pojęć, które rozwijam w koncepcji 3NT, jest know-how.
W przeciwieństwie do wiedzy akademickiej (know-what), know-how to:

• praktyczna umiejętność działania w realnych warunkach,
• oparta na własnym doświadczeniu,
• uwzględniająca ryzyko, emocje, zasoby, presję czasu i kontekst społeczny,
• skalibrowana do konkretnego środowiska, ludzi i dynamiki sytuacji.

Przykład:
Możesz znać wszystkie techniki negocjacji, ale dopiero po 30 rozmowach z realnymi klientami zaczynasz rozumieć, jak wygląda reakcja człowieka pod presją, jak zmienia się ton rozmowy, jak wychwycić intencje.

Dlatego właśnie wiedza książkowa nie wystarczy. Trzeba przejść proces: decyzja – działanie – informacja zwrotna – wniosek – modyfikacja.

3. Przykłady realnych upadków i czego uczą

Z własnego doświadczenia mogę wskazać szereg sytuacji, w których pierwsze próby kończyły się niepowodzeniem – nie z braku kompetencji, lecz z powodu błędnych założeń i nierealistycznych oczekiwań.

Przykład 1: Projekt za 30 tys. zł

Nowa usługa, świetnie opakowana, wdrożona z pełnym zaangażowaniem. Po 3 miesiącach – zero klientów. Dopiero po czasie okazało się, że problemem był model dotarcia i błędna segmentacja rynku. Dziś – wiem, jak analizować popyt i potrzeby odbiorcy przed inwestycją.

Przykład 2: Zamknięcie firmy i utrata 200 tys. zł

Decyzje oparte na optymizmie, brak kontroli nad rentownością zleceń, za duże zaufanie do kontrahentów. Po 2 latach mozolnego rozliczania zobowiązań – potężna lekcja o zarządzaniu cashflow, czytaniu ludzi i strukturze kosztowej.

Każde z tych wydarzeń to nie tylko strata finansowa. To budulec know-how. Gdybym ich nie przeżył, nie byłbym dziś w stanie świadomie podejmować decyzji w trudnych warunkach. To jest właśnie istota koncepcji 3NT.

4. Dlaczego pierwsza próba zazwyczaj się nie udaje

Jednym z największych błędów poznawczych jest oczekiwanie sukcesu za pierwszym razem.

Tymczasem:

• Pierwsze spotkanie nie pokazuje prawdziwego charakteru drugiego człowieka.
• Pierwszy prototyp produktu nie trafia w rynek.
• Pierwsza konsultacja psychologiczna rzadko daje realną pomoc.
• Pierwsze podejście do strategii sprzedaży jest tylko „rozpoznaniem terenu”.

To nie porażka – to część procesu uczenia się systemu, w którym operujemy.

5. Systemowe podejście do prób – jak działać z głową

Aby podejmowanie prób było efektywne, warto pracować w ramach prostego modelu:

1. Formułuj hipotezę:
Co chcę osiągnąć? Co zakładam, że zadziała? Na czym opieram to przekonanie?

2. Ustal zakres ryzyka:
Ile mogę stracić? Czasu? Zaangażowania? Kasy? Jaki jest koszt maksymalnej porażki?

3. Zdefiniuj metryki:
Po czym poznam, że coś działa lub nie działa?

4. Podejmij próbę:
Zrób to. Bez perfekcji, bez czekania na idealny moment.

5. Zbieraj dane i refleksję:
Co zadziałało? Co się wydarzyło inaczej niż zakładałem?

6. Modyfikuj i ponów próbę:
Nowa iteracja = większe prawdopodobieństwo sukcesu.

Taki system to nie tylko sposób pracy, ale mentalna ochrona przed wypaleniem i poczuciem winy. Zamiast obwiniać się za błąd – uczysz się z niego.

6. Wewnętrzne blokady – dlaczego ludzie nie próbują ponownie?

Z praktyki i rozmów z dziesiątkami osób, które utknęły w miejscu, wynika kilka typowych barier:

• Utożsamienie się z porażką: „To nie wyszło = ja jestem beznadziejny”
• Syndrom pierwszego niepowodzenia: „Już raz próbowałem, nie ma sensu”
• Brak klarownych wartości: „Nie wiem, czy w ogóle warto”
• Zewnętrzny wstyd: „Co powiedzą inni?”

To są silne, ale psychicznie rozbrajalne mechanizmy, jeśli zaczniemy myśleć o próbach jak o procesie badawczym, nie jak o egzaminie z życia.

7. Jakie narzędzia warto mieć w tym procesie?

Dwa kluczowe narzędzia, które polecam jako autor i praktyk:

„Nie, Nie, Nie, Tak”

Książka o próbach, porażkach, refleksji i powtarzalności działań. Przeznaczona dla ludzi biznesu, liderów, twórców, którzy chcą działać mimo porażek, a nie tylko unikać błędów.

„Koszyki Wartości”

To 400-stronicowa analiza systemów wartości. Uczy, jak identyfikować to, co naprawdę jest Twoje, a nie narzucone kulturowo, religijnie czy rodzinnie. Pomaga podejmować decyzje z miejsca siły i tożsamości.

Obie książki łączy jedno: realizm i praktyka. Zero coachingowych frazesów, zero uproszczeń. Tylko mechanizmy, decyzje i systemy.

Zamów pakiet: https://businessperformance.pl

8. Przypadek nie równa się przeznaczenie – o roli losowości

W podcaście poruszam również temat losowości.
Czasem podejmujesz dobrą próbę, ale trafiasz na złe okoliczności:

• kryzys rynkowy,
• problem zdrowotny bliskich,
• nieprzewidziane zmiany legislacyjne.

To nie Twoja wina. To zmienna zewnętrzna.

Dlatego warto myśleć długoterminowo:
Jeśli podejmuję 10 prób i 7 się nie uda, ale 3 będą przełomowe – to jest wygrana.

9. Podsumowanie: próby są walutą Twojego rozwoju

Jeśli nic nie próbujesz – niczego nie weryfikujesz.
Jeśli nie weryfikujesz – nie uczysz się.
Jeśli się nie uczysz – stoisz w miejscu.

„Wszystko, co wartościowe w Twoim życiu, jest efektem setek wcześniejszych prób.”

Nie oceniaj się po efekcie jednej z nich. Patrz na cały proces. I pytaj:
Jakie know-how zbudowałem do tej pory? Czego nauczyła mnie ostatnia próba? Co zmienię w kolejnej?

To jest właśnie rozwój. To jest właśnie 3NT.

Chcesz wejść głębiej w ten temat?

Zamów książki:

• „Nie, Nie Tak” – o skuteczności i działaniu mimo porażek
• „Koszyki Wartości” – o decyzjach, intencjach i tożsamości

Zamów tutaj👉 businessperformance.pl

Jeśli ten artykuł był dla Ciebie wartościowy – możesz:

• przesłać go komuś, kto potrzebuje ruszyć z miejsca.

Próba numer 1 to początek. Próba numer 5 – to już know-how.
Próba numer 12 może być tą, która zmieni wszystko.